Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae


X–XIII вв. | XIV в. | XV в.

1386.[I.11], feria quinta infra octavas Epiphaniae Domini. Волковыск. Послы Польского королевства гарантируют великому князю литовскому Ягайлу, что он избран польским королем, возьмет в жены польскую королеву Ядвигу и может беспрепятственно и безопасно прибыть на генеральный сейм в Люблин.

Оригинал в XVI в. находился в Коронном архиве в Кракове. Описан в инвентаре М. Кромера (1551): "1386. Nunciorum regni recognitio, quod Iagellonem ducem Litvaniae ad regnum et coniugium Heduigis invitarunt". В настоящее время хранится в Библиотеке Чарторыйских в Кракове, сигнатура: perg. № 195 (Vol. I/34). Пергамен 290х185 мм с закладкой для печатей высотой 30 мм. Сохранились пергаменные ленты от четырех ранее привешенных печатей.
Копия 1. Bibl. Ossolińskich, № 184, k. 379-379v (список XVI в.).
Копия 2. Библиотека Чарторыйских в Кракове. Теки Нарушевича, т. 9, с. 15-16, № 2 (список XVIII в.: "Ex originali archivi Regni").

Основные публикации и литература: Szajnocha K. Jadwiga i Jagiełło. 1374-1413. T. 2. Lwów, 1855. S. 393-394 (по копии 1); Szajnocha K. Jadwiga i Jagiełło. 1374-1413. Wyd. 2. T. 3. Lwów, 1861. S. 119-120 (перевод на польский язык, дата: 12 stycznia); Codex diplomaticus Poloniae. T. 3 / Ed. L. Rzyszczewski, A. Muczkowski, J. Bartoszewicz. Warszawa, 1858. S. 337-338, № 170 (по оригиналу, дата: 11 Januarii); Daniłowicz I. Skarbiec diplomatów papiezkich, cesarskich, krolewskich, książęcych. T. 1. Wilno, 1860. S. 257-258, № 513; Akta unji Polski z Litwą. 1385-1791. Kraków, 1932. S. 3-4, № 2 (по оригиналу, дата: 11 stycznia); Szelińska W., Tomaszewicz J. Katalog dokumentów pergaminowych Biblioteki Czartoryskich w Krakowie. T. 1. Kraków, 1975. S. 93, № 217; Ліцкевіч А.У. Крэва: саюз і разрыў цывілізацый // Беларуская думка. 2008, № 4. С. 91 (перевод на белорусский язык).

Латинский текст, данные о копиях и записях на обороте приводятся по изданию В. Семковича и С. Кутшебы "Akta unji Polski z Litwą". Перевод на белорусский язык мой.

Дата: четверг октавы Богоявления в 1386 г. приходился на 11 января.

      Nos Wlodko capitaneus Lublinensis, Petrus Ssafranecz supdapifer Cracoviensis, Nicolaus castellanus Zavichostiensis et Cristinus tutor Kazimiriensis, notum facimus universis praesentium notitiam inspecturis, quod feria quinta infra octavas Epiphaniae Domini, anno eiusdem Domini MoCCCoLXXXo sexto, ad invictissimum principem Jagalonem Dei gratia summum ducem Litvanorum et Russiae haeredem cum legationibus nobilium, procerum maiorum pariter et minorum, necnon totae communitatis regni1 Poloniae, cum [с. 4] litteris credentialibus videlicet serenissimi principis Ladislai eadem Dei gratia cum una et eorundem nobilium magnatorum2 regni1 praedicti littera cum altera venimus, vigore quarum litterarum credentialium et nomine eorundem dominorum, cum ipso domino Jagalone magno3 duce praenarrato conditionaliter difinivimus et taliter pactavimus ita, quod ipsum pro domino ac rege regni1 eiusdem, videlicet Poloniae, domino nostro praeelegimus et assumpsimus, sibi quoque inclitissimam Hedvigem et praeclaram reginam Poloniae naturalem in coniugem legitimam conditione matrimoniali dedimus, condonamus, conferimus et contulimus copulandam. Quamquidem nostram ordinationem et definitionem nostram et contractum, ut praefertur, iuxta ritum legationum nostrarum, ab omnibus regnicolis4 regni1 praenarrati promittimus et spondemus rata, grata et inviolabiliter fore conservanda.
      Etiam cum eodem domino Jagalone summo duce praemisso, vigore et nomine praedictorum regnicolarum5 conventionem composuimus, condictavimus et decrevimus in Lublin in die Purificationis Mariae proxime affutura fore generalem, ad quam idem dominus Jagalo dux saepedictus cum fratribus et terrigenis suis, cuiuscumque existant conditionis, tute et secure venire debebit, interim et ambasiatores seu nuntios suos immediato tempore per universos confines regni1 Poloniae cum omni securitate mittere sua negotia libere ordinandos.
      Et nos milites praenarrati promittimus fidei nostrae sub edicto et honoris ab omnibus regnicolis4 regni1 Poloniae eidem domino Jagaloni summo duci praelibato cum omnibus fratribus suis et hominibus universis, in conventione eadem existentibus ac nuntiis eiusdem ante conventionem praenarratam per terram Poloniae transientibus vel in ea manentibus, secure6 universa et singula agere, dolo et fraude quibusvis proculmotis.
      In huius rei testimonium et evidentiam sigilla nostra praesentibus iussimus fore appendenda.
      Actum et datum in Volkovigzko anno et die quo supra.

1 В рукописи: rengni. 2 В рукописи: mangnatorum. 3 В рукописи: mangno. 4 В рукописи: rengnicolis. 5 В рукописи: rengnicolarum. 6 После слова secure написано ac, но затем выскоблено.

На обороте позднейшие записи: 1) Nuntiorum Regni recognitio, quod Jagellonem ad Regnum et coniugium Hedvigis invitarunt (почерк XVI в.). 2) Denuntiatio electionis in regem Poloniae Jagelloni duci Lithvaniae (почерк XVII ст.). 3) 1386. 4) Regni Poloniae. 5) Univers. reg. nr. 3.

      Мы, Улодка, стараста люблінскі; Пётр Шафранец, падстолій кракаўскі; Мікалай, кашталян завіхосцкі; і Крысцін, дзяржаўца казімірскі, робім вядомым для ўсіх, хто дадзенае паведамленне ўбачыць, што ў чацвер падчас актавы Богаз'яўлення, году Хрыстова 1386, да непераможнейшага князя Ягайлы, з Божай ласкі вярхоўнага князя літвінаў і Русі дзедзіча, з пасольскімі даручэннямі ад шляхты, паноў вялікіх, роўна як і малых, а таксама ад усёй супольнасці Каралеўства Польскага прыбылі, маючы даверчыя лісты, а менавіта: [лісты] найяснейшага з Божай ласкі князя Ўладзіслава1 з аднаго боку, і лісты тых жа шляхетных магнатаў згаданага каралеўства – з другога боку. І моцай гэтых лістоў даверчых і ад імя тых жа паноў з самім панам Ягайлам, вялікім князем вышэйзгаданым, мы на ўмовах пагаднення ўстанавілі і такім чынам пастанавілі, што яго панам і каралём таго ж Каралеўства Польскага, панам нашым папярэдне абралі і прынялі, і яму таксама найвыдатнейшую Ядвігу, святлейшую каралеву Польшчы прыроджаную, у жонкі законныя шлюбным пагадненнем далі, перадаем, прадстаўляем і прадставілі для ўзяцця шлюбу. І мы згодна з пасольскімі даручэннямі нашымі абяцаем і ўрачыста гарантуем, што гэтыя ўпарадкаванне наша, і ўстанаўленне наша, і дамова [contractum], што яму аддадзена перавага, усімі абывацелямі вышэйзгаданага каралеўства будуць нязменна, прыхільна і непарушна захаваныя.
      Таксама з тым жа панам Ягайлам, вярхоўным князем, моцай упамянутых [лістоў] і ад імя згаданых абывацеляў каралеўства пагадненне заключылі, абгаварылі і пастанавілі, што гэты князь Ягайла з братамі і зямянамі сваімі ўсякага саслоўя, павінен будзе ў цэласці і ў бяспецы прыбыць у Люблін у бліжэйшы дзень Ачышчэння Марыі2 на маючы адбыцца генеральны сейм. Між тым як і сваіх паслоў альбо пасланцаў тым жа часам па ўсяму Каралеўству Польскаму ў яго межах з усёй бяспечнасцю будзе адпраўляць, без перашкод уладкоўваючы свае справы.
      І мы, згаданыя рыцары, абяцаем і паруку даем на пісьме ад усіх абывацеляў Каралеўства Польскага таму ж пану Ягайлу, вярхоўнаму князю памянёнаму, з усімі братамі ягонымі і ўсімі людзьмі, якія будуць на тым жа сейме, і пасланцам тым жа, якія перад згаданым сеймам праз тэрыторыю Польшчы будуць праязджаць альбо на ёй знаходзіцца, што яны будуць у бяспецы як усе разам, так і кожны ўпаасобку, без усялякай хітрасці альбо падману.
      У доказ і ў пасведчанне гэтага мы загадалі пячаткі нашыя да ліста прывесіць.
      Дамоўлена і дадзена ў Ваўкавыску ў год і ў дзень, як вышэй пазначана.

1 Князь Владислав Опольский (1326/1332-1401) представлял при заключении брака интересы польской королевы Ядвиги. 2 Ближайший день Очищения Богородицы - 2 февраля 1386 года.

О.Л. Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae; starbel.by/dok/d021.htm, 2009.II.13, 2010.II.20.