Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae


X–XIII вв. | XIV в. | XV в.

1243.[VII.29], Datum Anagnie, an. Dom. millesimo ducentesimo XLIII. quarto die stantis Julii, indictione prima, pontificatus eiusdem dom. pape anno primo. Ананьи. Вильгельм, легат папы Иннокентия IV, описывает границы Прусской епархии.

Оригинал: В 1882 г. находился в Государственном архиве в Кенигсберге.

Основные публикации: Codex diplomaticus Warmiensis oder Regesten und Urkunden zur Geschichte Ermlands. Bd. 1. Urkunden der Jahre 1231–1340. Mainz, 1860. S. 3, № 10; Preussisches Urkundenbuch. Politische Abteilung. Bd. 1. H. 1 / Hrsg. von R. Philippi, C.P. Wölky. Königsberg, 1882. S. 108-109, № 143. - Латинский текст приводится по Preussisches Urkundenbuch. Документ был подтвержден папой Иннокентием IV 8 октября 1243 г. (см. Preussisches Urkundenbuch. Politische Abteilung. Bd. 1. H. 1. S. 115, № 152).

      Will[elmu]s, miseratione divina episcopus quondam Mutinen, apost. sedis legatus, omnibus presentes litteras inspecturis salutem in nom. Jh. Christi.
      Noverit universitas vestra, quod sanctissimus pater dom. Innocentius papa quartus inter alia, que ad officium legationis pertinent, commisit nobis in eius presentia constituto, ut limitare possemus dioceses infra terminos nostre legationis et episcopos instituere in eisdem. Cuius auctoritate de regionibus iam conversis sic dioceses limitavimus in Pruscia.
      Primam enim diocesim limitavimus de terra Culmensi, sicut circuunt tres fluvii, Wixla, Drauanza et Ossa, ita quod in eadem diocesi Lubouia includatur. Veruntamen in terra Culmensi ad episcopum, qui pro tempore fuerit, pertineat illud duntaxat, quod de communi consensu et voluntate episcopi Pruscie ac fratrum hosp. s. Marie Theuton. et hominum in eadem terra Culmensi manentium ordinatum fuit, quando primo ad habitationem illius deserti homines intraverunt, videlicet una mensura tritici et una mensura siliginis de aratro, et una mensura tritici de unco, et insuper sexcenti mansi de terra in conpetenti vel conpetentibus locis ipsius terre Culmensis.
      Secundum vero diocesim limitavimus, sicut claudit Ossa, Wixla et stagnum Drusnie, ascendendo per flumen de Passaluc, ita quod insule de Quidino et Santerii in eadem diocesi habeantur.
      Tertiam quoque limitavimus, sicut claudit recens mare ab occidente, et flumen, quod dicitur Pregora sive Lipza ab aquilone, et stagnum predictum Drusnie a meridie, ascendendo per predictum Passalucense flumen, contra orientem usque ad terminos Letuinorum.
      De non conversa autem terra diocesi iamdicte coniuncta limitavimus quartam diocesim, sicut claudit mare salsum ab occidente, et flumen Memele ab aquilone, et a meridie flumen Pregore versus orientem usque ad terminos Letuinorum, ita quod predicta omnia flumina communia sint diocesibus, que ipsis fluminibus terminantur.
      Preterea quia fratres predicti totum pondus expensarum et preliorum sustinent, et quia multis oportet eos infeudare terras, sic divisimus terras Pruscie, ut, sive unus fuerit episcopus sive plures, fratres duas partes integre cum omni proventu habeant, et episcopus sive episcopi tertiam integre cum omni iurisdictione et iure; salvis tamen episcopo in duabus partibus fratrum illis omnibus, que non possunt nisi per episcopum exerceri. Verum ut hec terrarum divisio effectum debitum libere consequatur, ipsa in nomine Christi fiat primo iuxta voluntatem et consensum episcopi ac fratrum hospitalis eiusdem. Et si concordia intervenire non poterit, tunc ipsi eligant communes amicos, per quos huiusmodi divisio fiat: et si taliter etiam concordare non poterunt, tunc ipsi fratres, quia terra eis notior est, dividant diocesim in tres partes, et de una ipsarum partium habeat episcopus optionem; vel si forsan ipse noluerit eligere, que pars ex illis tribus partibus cedat episcopo, sicut sortes dederint, terminetur.
      In cuius rei testimonium presens scriptum sigilli nostri munimine duximus roborandum.
      Datum Anagnie, an. Dom. millesimo ducentesimo XLIII. quarto die stantis Julii, indictione prima, pontificatus eiusdem dom. pape anno primo.

О.Л. Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae; starbel.by/dok/d164.htm, 2018.X.12.