Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae


X–XIII вв. | XIV в. | XV в.

[1233.II.25], Datum Anagnie, V Kal. Martii, pontificatus nostri anno sexto. Ананьи. Папа Григорий IX сообщает архиепископу Гнезненскому, епископу Краковскому и аббату монастыря святого Андрея в Кракове, что князья Польши притесняют крестьян: заставляют их сторожить бобров и соколов, а в случае пропажи животных штрафуют на 70 марок, вследствие чего крестьяне убегают в земли русинов и пруссов.

Оригинал: неизвестен.
Копия 1: Тайный архив в Ватикане. Reg. Vat., t. 16, fol. 97, nr. 337.
Копия 2: Abschrift im päpstl. Copienbuche des geh. Archivs № 33 (указано И. Фойгтом).

Публикации: Акты исторические, относящиеся к России, извлеченные из иностранных архивов и библиотек А.И. Тургеневым. Т. 1. Выписки из Ватиканского тайного архива и из других римских библиотек и архивов с 1075 по 1584 год. СПб., 1841. С. 32, № XXXV; Codex diplomaticus Prussicus. Bd. 1. Königsberg, 1836. S. 28, № 29; Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae / Ed. A. Theiner. T. 1. 1217–1409. Romae, 1860. P. 22, № 45; Les registres de Grégoire IX / Par L. Auvray. T. 1. Paris, 1890. Стлб. 649, № 1142; Чубатий М. Західна Україна і Рим у XIII віці у своїх змаганях до церковної унії // Записки Наукового товариства імени Шевченка. Т. 123–124. Львів, 1917. С. 83–84, № 10.

Текст приводится по изданию А. Тайнера.

      Gregorius episcopus etc. Venerabilis fratribus ... Archiepiscopo Gneznensi et ... Episcopo Cracoviensi, et dilecto filio Abbati de Andreov Cracov. dioc., salutem etc.
      Novum genus molestie dicuntur circa pauperos Polonie Principes invenisse: videlicet quod ipsorum custodie committunt castores et falcones, qui si solita nidorum loca reliquerint, sequentes native spiritum libertatis, vel aliquis de pullis perditur eorumdem, pauperes ipsos in septuaginta Marcharum pena condempnant, pluribus illorum ex hoc, quod gementes referimus, dampnationis eterne materiam ingerendo: nam cum tam iniquam et inauditam pati non valeant servitutem, ad perfidiam Rutenorum et Prutenorum transeunt, cohabitatione fidelium derelicta.
      Verum, quia huiusmodi modus iniurie prorsus ad metam iusticie non accedit, eo quod domestice aves aliquando de clausuris, et sepe de manibus detentorum, et quia falcones huiusmodi, seu queque rationabili sensu carentia, scientiam vel posse non habeant ad plenum humane dispositionis arbitria subeundi, aut a custodibus deputatis, ut ita loquamur, de volatu licentiam postulandi, cum illuc alas explicando se dirigant, quo ipsas pertrahit aeree conditio qualitatis; quia etiam fidelium animas, quas dominus dei filius redemit sui sanguinis pretio glorioso, avium intuitu vel ferarum sathane predam effici detestabile decernimus et iniquum, presertim cum pro salute illarum exponendum sit potius quicquid in facultatibus hominum continetur: precipiendo mandamus, quatinus memoratis principibus suadentes, quod in consuetudine tam perversa deo et hominibus offense nimietas inferatur, et id pati aliquando non possimus, eo quod super afflictione pauperum affligamur, et cura nobis illorum immineat specialis, ipsos ab eorum huiusmodi vexatione desistere monentes, precipiendo per censuram ecclesiasticam, appellatione postposita, compellatis; proviso, ne in terram dictorum principum excommunicationis sententiam feratis. Quod si non omnes etc.
      Datum Anagnie, V Kal. Martii, pontificatus nostri anno sexto.

О.Л. Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae; starbel.by/dok/d221.htm, 2019.I.25.