Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae


X–XIII вв. | XIV в. | XV в.

[1251.VII.15], Datum Mediolani, Idibus Iulii, anno VIIII. Милан. Папа Иннокентий IV, узнав, что король Литвы Миндове [Миндовг] принял христианство и желает крестить своих подданных, предписывает епископу Кульма [Хейденрейху] предупредить епископа, прелатов и ректоров костелов, которые будут поставлены в Литве, о необходимости соблюдать умеренность в сборе церковной десятины.

Оригинал: неизвестен.
Копия 1: Тайный архив в Ватикане. Reg. Vat. Vol. 22, d. 113v, ep. 6 (сигнатура А. А. Жлутко).
Копия 2: Белорусский государственный архив-музей литературы и искусства. Ф. 6. Оп. 1 (коллекция Г. В. Юдина). Д. 14. Рукопись неизданного второго тома «Белорусского архива древних грамот» И. И. Григоровича. Л. 8–9, № 1 (по списку из библиотеки Румянцева, предложена дата 1252).

Основные публикации и литература: Bullarium Ordinis FF. Praedicatorum / Ed. Th. Ripoll. T. 1. Romae, 1729. P. 197, № 232; Акты исторические, относящиеся к России, извлеченные из иностранных архивов и библиотек А.И. Тургеневым. Т. 1. Выписки из Ватиканского тайного архива и из других римских библиотек и архивов с 1075 по 1584 год. СПб., 1841. С. 73, № LXXXI; Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae / Ed. A. Theiner. T. 1. 1217–1409. Romae, 1860. P. 49, № 101; Daniłowicz I. Skarbiec diplomatów papiezkich, cesarskich, krolewskich, książęcych. T. 1. Wilno, 1860. S. 79, № 120 (с датой: 1252); Urkundenbuch des Bisthums Culm / Bearb. von. C. P. Woelky. Th. 1. Danzig, 1885. S. 13–14, № 26; Жлутка А.А. Каранацыя Міндоўга і заснаванне першага біскупства ў дакументах ХІІІ ст. // Наша Вера. 2003. № 2 (24). № 1; Міндаў кароль Літовіі ў дакументах і сьведчаньнях / Уклад., падрыхт. да выд., пераклад А. А. Жлуткі. Менск, 2005. С. 51–52, № 1 (по копии 1, перевод на белорусский язык).

Латинский текст воспроизводится по публикации А. А. Жлутко.

      [Innocentius episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri,] episcopo Culmensi, [salutem et apostolicam benedictionem.]
      Exquisite diligentie studium plantis adhibendum est teneris, ut, profundis firmate radicibus, in altum facilius proficere valeant et desideratam ubertatem fructuum successiva fecunditate producant. Sane de carissimo in Christo filio nostro Mindowe, illustri rege Lithowie, spiritu exultante percepimus, quod cum ipse olim in erroris devio constitutis conditoris omnium notitiam non haberet, se numero aggregari fidelium fecit per baptismatis sacramentum, pie sine intermissione desiderans, ut numerosa paganorum multitudo sibi subdita christiane professionis titulo decoretur. Quia vero gens huiusmodi, olim solita lege nature vivere, divinis institutionibus et preceptis aut canonicis sanctionibus servandis non potest de facili sic plene animum applicare, nos, paterno volentes affectu, ut ipsa, quousque sibi firma soliditas in predicte religionis cultu proveniat, spiritualis lactis poculo foveatur, mandamus, quatinus ... episcopo et prelatis ac rectoribus ecclesiarum, qui fuerint in Lithowia constituti, auctoritate nostra districte precipias, quod in exigendis ac percipiendis decimis circa predictum regem ac eisdem subditos ita se habeant, ut ipsa sub onere ac iugo Domini non pressure aut asperitatis tedium, sed lenitatis ac suavitatis invenisse solatium gratulantes, scandalo perturbari non valeant, nec a bono proposito revocari.
      Contradictores autem, si qui fuerint, vel rebelles auctoritate nostra, monitione premissa, appellatione remota, compescas. Non obstante, si aliquibus est indultum etc. ut supra.
      Datum Mediolani, Idibus Iulii, anno VIIII.

О.Л. Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae; starbel.by/dok/d263.htm, 2019.IV.25, 2019.VI.14, 2019.VII.03.