Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae


X–XIII вв. | XIV в. | XV в.

[1254.IX.03], Datum Anagnie, tercio Nonas Septembris, pontificatus nostri anno duodecimo. Ананьи. Папа Иннокентий IV сообщает королю Литвы [Миндовгу], что по его просьбе освобождает епископа Христиана от присяги, данной архиепископу Ливонии и Пруссии, чтобы он подчинялся непосредственно римскому понтифику.

Оригинал: неизвестен.
Копия 1: Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz. Schieblade III, nr. 61. Транссумпт от 26 мая 1388 г. (Рига), сделанный по распоряжению ливонского магистра Робина фон Эльца.

Основные публикации и литература: Codex Diplomaticus oder Uhrkunden, so die Pommersch-Rügianisch- und Caminsche auch andere benachbarte Lande angehen / Hrsg F. von Dreger. Stettin, 1748. S. 357–358, № 249; Index corporis historico-diplomatici Livoniae, Esthoniae, Curoniae oder Kurzer Auszug aus derjenigen Urkunden-Sammlung, welche für die Geschichte und das alte Staatsrecht Liv-, Ehst- und Kurland's [...] von den Ritterschaften Liv-, Ehst- und Kurland's zusammengebracht worden ist. Tl. 1. Vom Jahre 1198 bis zum Jahre 1449 incl. Dorpat – Riga, 1833. S. 115, № 453; Codex diplomaticus Lithuaniae, e codicibus manuscriptis, in archivo secreto Regiomontano asservatis / Ed. E. Raczyński. Vratislaviae, 1845. P. 8–9, № 5 (по копии 1); Liv-, esth- und curländisches Urkundenbuch nebst Regesten / Hrsg. von F. G. von Bunge. Abteilung 1. Bd. 1. 1093–1300. Reval, 1853. Col. 354–355, № 272 (регест: S. 77, № 307); Daniłowicz I. Skarbiec diplomatów papiezkich, cesarskich, krolewskich, książęcych. T. 1. Wilno, 1860. S. 85–86, № 140; Preussisches Urkundenbuch. Politische Abteilung. Bd. 1. H. 1 / Hrsg. von R. Philippi, C.P. Wölky. Königsberg, 1882. S. 218–219, № 293; Жлутка А.А. Каранацыя Міндоўга і заснаванне першага біскупства ў дакументах ХІІІ ст. // Наша Вера. 2003. № 2 (24). № 10; Міндаў кароль Літовіі ў дакументах і сьведчаньнях / Уклад., падрыхт. да выд., пераклад А. А. Жлуткі. Менск, 2005. С. 64–66, № 10 (по копии 1, перевод на белорусский язык).

Латинский текст воспроизводится по публикациям Э. Рачинского и А. А. Жлутко.

      Innocentius episcopus, servus servorum Dei, carissimo in Christo filio ... illustri regi Lethovie, salutem et apostolicam benedictionem.
      Inclinati serenitatis tue precibus, venerabili ... fratri nostro, archiepiscopo Lyvonie ac Pruscie, prout accepimus, sub certa forma dedimus nostris litteris in mandatis, ut kathedrali ecclesie, quam tu in partibus tuis de novo sub propriis expensis erigere ac dotare magnifice intendebas, venerabilem fratrem nostrum Christianum, episcopum Lethovie, tunc fratrem presbyterum hospitalis sancte Marie Teuthunicorum in Livonia, ad requisitionem tuam auctoritate nostra preficeret in pastorem et ei munus consecrationis impenderet ac debitam obedientiam et reverentiam faceret a subditis exhiberi, recepturus ab eo postmodum pro nobis et ecclesia Romana fidelitatis solite iuramentum iuxta formam, quam eidem sub bulla nostra misimus interclusam. Sane idem archiepiscopus, priusquam ad ipsum huiusmodi nostre littere pervenissent, de ipso Christiano providit ecclesie memorate, iuramentum fidelitatis sue et ecclesie sue nomine ab ipso recipiens, licet hoc de intentione nostra nullatenus exstitisset, maxime cum terra Lethovie sit iuris et proprietatis beati Petri, ac pro tue sublimitatis honore nullum ibi esse velimus episcopum, qui alii quam Romano pontifici sit subiectus. Quia vero tu postmodum a nobis per affectuosas litteras postulasti, ut super hoc providere de circumspectione sedis apostolice curaremus, nos, tuis precibus annuentes, eundem episcopum ad observanciam predicti iuramenti, predicto archiepiscopo taliter prestiti, decernimus aliquatenus non teneri. Volumus tamen, quod ipse venerabili fratri nostro, episcopo Nuenburgensi, cui super hoc scripta nostra dirigimus, exhibeat pro nobis et ecclesia Romana fidelitatis solite iuramentum, iuxta formam litterarum, quam super hoc transmisimus archiepiscopo memorato.
      Datum Anagnie, tercio Nonas Septembris, pontificatus nostri anno duodecimo.

О.Л. Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae; starbel.by/dok/d295.htm, 2019.VI.15, 2019.VII.03.