Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae


X–XIII вв. | XIV в. | XV в.

[1254.IX.03], Datum Anagnie, tercio Nonas Septembris, pontificatus nostri anno duodecimo. Ананьи. Папа Иннокентий IV сообщает епископу Литвы Христиану, что освобождает его от присяги, данной архиепископу Ливонии и Пруссии.

Оригинал: неизвестен.
Копия 1: Тайный архив в Ватикане. Reg. Vat., vol. 311, fol. 27. Копия транссумпта от 11 апреля 1358 г. (Рига), сделанного по распоряжению ливонского магистра Гозвина фон Герике. По данным А. А. Жлутко, список находится в регистре папы Урбана VI после документа, датированного 20 ноября 1386 г.
Копия 2: Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz. Schieblade III, nr. 61. Транссумпт от 26 мая 1388 г. (Рига), сделанный по распоряжению ливонского магистра Робина фон Эльца.

Основные публикации и литература: Codex Diplomaticus oder Uhrkunden, so die Pommersch-Rügianisch- und Caminsche auch andere benachbarte Lande angehen / Hrsg F. von Dreger. Stettin, 1748. S. 358–359, № 250; Index corporis historico-diplomatici Livoniae, Esthoniae, Curoniae oder Kurzer Auszug aus derjenigen Urkunden-Sammlung, welche für die Geschichte und das alte Staatsrecht Liv-, Ehst- und Kurland's [...] von den Ritterschaften Liv-, Ehst- und Kurland's zusammengebracht worden ist. Tl. 1. Vom Jahre 1198 bis zum Jahre 1449 incl. Dorpat – Riga, 1833. S. 115, № 453; Liv-, esth- und curländisches Urkundenbuch nebst Regesten / Hrsg. von F. G. von Bunge. Abteilung 1. Bd. 1. 1093–1300. Reval, 1853. S. 77, № 308 (регест); Narbutt T. Pomniejsze pisma historyczne szczególnie do historyi Litwy odnoszące się. Wilno, 1856. S. 37–38; Daniłowicz I. Skarbiec diplomatów papiezkich, cesarskich, krolewskich, książęcych. T. 1. Wilno, 1860. S. 85–86, № 140; Preussisches Urkundenbuch. Politische Abteilung. Bd. 1. H. 1 / Hrsg. von R. Philippi, C.P. Wölky. Königsberg, 1882. S. 218–219, № 293; Міндаў кароль Літовіі ў дакументах і сьведчаньнях / Уклад., падрыхт. да выд., пераклад А. А. Жлуткі. Менск, 2005. С. 66–67, № 11 (по копии 1, перевод на белорусский язык).

Латинский текст воспроизводится по публикации А. А. Жлутко.

      Innocentius episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri Cristiano, episcopo Lethowie, salutem et apostolicam benedictionem.
      Inclinati precibus carissimi in Christo filii nostri illustris regis Lethovie, de novo conversi ad cultum fidei cristiane, venerabili fratri nostro, archiepiscopo Lyvonie ac Pruczie, prout accepimus, sub certa forma dedimus nostris litteris in mandatis, ut cathedrali ecclesie, quam dictus rex in partibus suis de novo sub propriis expensis erigere ac dotare magnifice intendebat, te, tunc fratrem presbiterum hospitalis sancte Marie Theotonicorum in Livonia, ad requisicionem regis eiusdem, auctoritate nostra preficeret in pastorem et tibi munus consecracionis impenderet, ac debitam obedienciam et reverenciam faceret a subditis exhiberi, recepturus a te postmodum pro nobis et ecclesia Romana fidelitatis solite iuramentum iuxta formam, quam sibi sub bulla nostra misimus interclusam. Sane idem archiepiscopus, priusquam ad ipsum huiusmodi nostre littere pervenissent, de te providit ecclesie memorate, iuramentum fidelitatis suo et ecclesie sue nomine a te recipiens, licet hoc de intencione nostra nullatenus extitisset, maxime cum terra Lethovie sit iuris et proprietatis beati Petri, ac pro eiusdem regis honore, quem a sue conversionis inicio assumpsimus in filium ecclesie specialem et regie dignitatis tytulo fecimus insigniri, nullum ibi esse velimus episcopum, qui alii, quam Romano pontifici sit subiectus. Quia vero idem rex postmodum per affectuosas litteras postulavit a nobis, ut super hoc providere de circumspectione sedis apostolice curaremus, nos eius precibus annuentes, te ad observanciam predicti iuramenti, taliter prestiti, decernimus aliquatenus non teneri. Ceterum volumus et mandamus, quatinus venerabili fratri nostro, episcopo Nuemborgensi, cui super hoc scripta nostra dirigimus, pro nobis et ecclesia Romana iuramentum solite fidelitatis exhibeas iuxta formam litterarum, quam super hoc transmisimus archiepiscopo memorato.
      Datum Anagnie, tercio Nonas Septembris, pontificatus nostri anno duodecimo.

О.Л. Fontes historiae Magni Ducatus Lithuaniae; starbel.by/dok/d296.htm, 2019.VI.15.